Peri Bacaları oluşumu
Sadece ülke sınırları içerisinde değil aynı zamanda dünya çapında da en büyük gizemlere sahip olan Kapadokya’da en ilgi çekenyerleri Peri Bacaları’dır. Peri Bacaları nedir, nasıl oluşmuştur gibi sorular insanlar tarafından merak edilmekte ve kişiler tarafından da akın akın ziyaret edilmektedir.
Rüzgar, yağmur ve sel sularının tüflerdeki yapıyı aşındırmaları ile Peri Bacaları oluşmuştur. Kule şeklinde olan bu oluşumların tepelerinde de kayalar bulunmaktadır. Peri Bacaları nerede, peri bacaları nasıl oluşmuştur sorusları merak edilmektedir. Peri Bacaları Kapadokya’da yer almaktadır. Bu coğrafyayı özel kılan en önemli oluşumlardan biridir. Bölgeyi görsel bir şölen dönüştüren bu yapılar her yıl pek çok kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Yerli ve yabancı turistler bölgeye akın akın ziyaret için uğramaktadırlar.
Kapadokya bölgesinde yer alan Peri Bacaları nasıl oluştu soruları pek çok kişi tarafından merak edilmektedir. Kapadokya bölgesine görsel bir şölen sunan bu oluşumlar doğa olayları sonucunda oluşmuştur. Jeolojik zamanlardaki aktif volkanlar bu oluşumları ortaya çıkarmıştır. Neredeyse 60 milyon öncesinde 3.jeolojik dönemde başlayan Torosların yükselmesi ile kuzeyde yer alan Anadolu fayının sıkışması ile bölgede yer alan yanardağlar aktifleşmiştir. Karlı yapıları ile muhteşem manzaralar sunan Erciyes Dağı, Güllüdağ, Hasandağı gibi dağlar 10 milyon yıl öncesinde lav püskürten yanardağlardı. Aktiflerdir. Kapadokya bölgesi ise o dönemlerde bir iç denizdi. Yapılan arkeolojik kazılarda deniz canlılarının fosillerinin yer alması nedeni ile böyle bir tahmin yürütülmektedir.
Yanardağlar 10 milyon yıl önce Üst Miyosen ile başlamış ve 2 milyon yıl öncesine kadar Pliosen’e kadar püskürmüştür. Platolara inerek iç denizi, gölleri ve akarsuları kurutmuştur. Kuruyan zemin üzerinde 100- 150 metre kalınlığında bir tüf tabakası oluşmuştur. Oluşan bu tabaka üzerinde de volkan külü, kil, kumtaşı, kil ve bazalt yer almaktadır. Bazı alanlarda kayaçlar sert, bazen ise oyulacak yoğunlukta lav biriktirmektedir. Bu tabakada zaman içerisinde akarsular ve rüzgar gibi etkenler nedeni ile değişime uğramıştır. Vadilerin yamacından inen seller, Kızılırmak, rüzgar bu değişimi sağlamıştır. Bitki örtüsünün azlığı ve tüf tabalarının geçirimsizliği nedeni ile seller kuvvetlenmiş ve sert kayalar arasında inatla yol açmaya çalışmıştır. Sert kayalar azgın suların gücü ile çatlamış ve kopmuştur. Alt kısımlarında da derin dalgalara sahip olan vadiler bırakmıştır. Tabiatın bu coğrafya üzerindeki sanatı bu şekilde görülmektedir. Doğal etmenler ile oluşan ve dünyada benzeri olmayan Peri Bacaları bu açıdan her zaman ilgi odağı olmaktadır.
Peri Bacaları nasıl oluşmuştur sorusunu merak edenler tarihine bakabilir. Kapadokya sınırları tarihte ilk kez Roma Antik Dönemi içerisinde yaşamakta olan coğrafyacı Strabon tarafından çizilmişlerdir. Bu sınırlar Güneyde Toroslarda bitmekte, kuzeyde Doğu Karadeniz kıyı şeridinde, batıda Aksaray’da, doğuda ise Malatya’da bitmektedir. Peri Bacalarının Tarihi oldukça geniş bir alana yayılmakta olan bu bölge sahibi olduğu tarihi dokular nedeni ile son derece önemli bir noktada yer almaktadır. Günümüzde de Kapadokya olarak sınırlandırılan yerler Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Kayseri illerini kapsamaktadır.
Peri Bacaları’nın tarihi aynı zamanda Kapadokya tarihi denilebilir. Kapadokya peri bacaları oluşumundan bu zamana kadar pek çok farklı medeniyet görmüştür. Bölgenin doğal binalarıdır. Peri Bacaları’nın içleri ilk insan yerleşimlerinin yaşandığı Paleolitik dönemde oyulmaya başlamıştır. Hititlerin yaşadığı dönemlerden sonra 3.yüzyılda ilk Hristiyanların inançlarını özgürce yaşayabilmeleri için oluşturulmuştur. Peri Bacaları kişilerin ibadetlerini gerçekleştirdikleri ve yaşamlarını sürdürdükleri ev olarak tasarlanmıştır. 11 ve 12.yüzyılda Kapadokya Selçukluların olana dek pek çok farklı direnişe ve istilalara şahit olmuştur.
Peri Bacaları tüflü bir yapıya sahip olmaları nedeni ile her dönem biraz daha oyulmuştur ve her seferinde biraz daha genişletilmişlerdir. Hatta kilise olarak kullanılmakta olanların içlerine freskler dahi işlenmiştir. O dönemin hikayelerini barındıran freskler bu duvarlarda yer almaktaydı. Kendisine özgü bir yapısı, tarihi dokusu olması nedeni ile şimdilerde insanlar tarafından akın akın ziyarete uğramaktadır. Peri Bacaları balayı gibi çok çeşitli tatillerde tercih edilebilmektedir.
Peri Bacaları’nın hikayesi efsanesi bulunmaktadır. Bundan çok zaman öncesinde Göreme’de yaşamakta olan çok çalışkan bir köylü ömrünün son demlerinde hasat zamanı erkenden tarlasına gitmek istemiştir. Ama eski gücü olmadığı için bir Peri Bacası’nın eteğinde yığılıp kalır. Bir yandan da hayıflanır, rüzgarın ve kuşların emeklerini yok edebileceğinden yakınır dururmuş. Bu bakımdan üzülüp ağlıyorken Peri Bacaları’nın içinde ellerinde meşale taşıyan pek çok peri olduğunu görür. Periler yaşlı adamın tarlasındaki ekinleri toplamış ve hangarlara taşımışlardır.
İşleri şafak sökene kadar bitirmişlerdir. Tüm iş bittikten sonra da ortadan kaybolmuşlardır. Yaşlı adam ilk önce rüya gördüğünü düşünmüştür ancak bu aslında yıllar boyu süren çalışkanlığının bir ödülü imiş. O günden sonra da tüm işlerinde periler yardımına koşmuştur. Köydeki diğer insanlar beli bacağı tutmayan yaşlı bir adamın tüm işlerini nasıl bitirdiğini merak etseler de gerçeği hiçbir zaman öğrenememişlerdir. Yaşlı adam bir gün sırrı ile ölmüş fakat Peri Bacaları tüm sessizliği ile bu sırrı hep saklamıştır.
Peri Bacaları’nı ziyaret etmek isteyen kişiler Peri Bacaları yol tarifi araştırmaktadırlar. Nevşehir iline varıldıktan sonra il merkezinden kalkan otobüslerle birlikte Kapadokya bölgesine varabilmek mümkündür. Şahsi araçlarla gelenler için İstanbul’dan Kapadokya’ya ulaşabilmek için kolay yol tarifleri bulunmaktadır. İlk olarak Ankara’ya gelinmeli ve buradan da Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir istikametleri üzerinden ilerlenmelidir. Bu şekilde çok kısa bir yol üzerinden bölgeye ulaşabilmek mümkün olmaktadır. Bir rehber ile birlikte düzenlenen pek çok tur bulunmaktadır. Peri Bacaları turu ile birlikte hem gezebilir hem de tarihi hakkında detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
Peri Bacaları’nda yapılacaklar bir hayli fazladır. Bu nedenle kişiler bölgede var olan turlarla her bir aktiviteyi yerine getirebilir. Rehberler eşliğinde yapılan gezilerle düzenli ve vakit kaybetmeden Peri Bacaları’nı gezilebilir ve yapılabilecek tüm aktiviteler yerine getirilebilir. Günlük turlara katılabilir ve profesyonel rehberler eşliğinde detaylı bilgiler edinilebilir. Aynı zamanda Peri Bacaları ATV turu düzenlenmektedir. Bu turlara da katılabilmek mümkündür. Kapadokya’da yer alan vadiler ATV turu ile birlikte gezilebilmektedir.
Kapadokya’nın en meşhur aktivitelerinden biri de balon turudur. Burada yapılan balon turları son derece ünlüdür. Yerli ve yabancı turistler burada yer alan balon turlarından yararlanmaktadırlar. Balon turları dünya genelinde yapılabilecek en iyi aktivitelerden biridir. Peri Bacaları balon turu fiyatları değişkenlik göstermektedir. Balon turu dünyanın her bir köşesinde oldukça pahalı olan bir turdur. Arkasında büyük bir ekibin çalışıyor olması bu turların fiyatlarının yüksek olmasının ana nedenidir.
Balon ekipmanları, bakım giderleri gibi pek çok masraf da duruma yardımcı olmamaktadır. Balon turu ücreti içerisinde pek çok farklı hizmetin ücreti de yer almaktadır. Özel araçlar ile kişilerin otelinden alınması, tur bitiminde tekrar otele bırakılması, kahvaltı, 1 saatlik balon turu gibi hizmetler tek bir ücret içerisinde yer almaktadır. Aynı zamanda özel uçuş sertifika ve sigorta ücretleri de tek ücreti içerisinde bulunmaktadır.
Peribacaları denildiğinde akla doğrudan Kapadokya geliyor olsa da aslında Kapadokya’da yer alan Nevşehir’dedir. Ağırlıklı olarak Nevşehir’in Göreme ve Ürgüp beldelerinde yer alır.
Özellikle peribacalarını göreceğiniz bir Kapadokya tatili planlıyorsanız Göreme ya da Ürgüp’te kalmayı düşünebilirsiniz. Bu beldeler hem Nevşehir hem de Nevşehir’in ilçe ile beldelerine oldukça yakındır. Bu sayede özel aracınız ya da toplu taşıma ile çevreyi gezme imkânınız bulunur.
Göreme’de peribacaları bulunur. Ancak yalnızca Göreme’de değildir. Ürgüp de peribacaları açısından oldukça zengindir.
Göreme’yi ise; yalnızca peribacaları ile sınırlı tutmak haksızlık olacaktır. Bölge, tarihi açından da oldukça zengindir. Göreme Açık Hava Müzesi içerisinde bulunan kiliseler bölgede yaşayan eski medeniyetlerin izlerini başarılı bir şekilde günümüze kadar aktarmıştır. Ayrıca seyir tepelerinde fotoğraf çektirebilir vadileri gezebilirsiniz.
Peribacalarının hayranlık oluşturan duruşları ve insan eli değmeden ortaya çıkması farklı efsanelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu efsanelerden birisi de bu yapılara peribacası denilmesine neden olmuştur.
Oldukça eski zamanlarda Kapadokya’da insanlar yaşarlarmış. Bu insanlar mutlu mesut yaşamlarını sürerken bölgeye kötü niyetli devler gelmiş. Bu devler dağlarda yaşarlarmış ve insanların üzerine ateş yağdırarak korkuturlarmış. İnsanlar bu korku ile yaşarken bir bölgeye peri padişahının yolu düşmüş. İnsanların durumuna üzülmüş ve onlara yardım etmek istemiş.
Peri padişahı, perilerin tamamını hareke geçirmiş. Devlerin attığı ateş oklarına buz ve karlarla karşılık vermişler. Bu sayede bölgedeki ateş sönmüş ve devlet dağlara geri çekilmişler. Bunun üzerine insanlar ile periler arasında binlerce yıldır süren bir dostluk başlamış. Bu dostluğa ithafen de oluşan yapılara peribacası adı verilmiştir.
Peribacalarını ziyaret eden turistler bu yapıların tarihi eser olup olmadığını merak edebilmektedir. Ancak bir yapının tarihi eser olması için eski dönemlerde insanlar tarafından yapılması gerekmektedir. Doğal olarak oluşan yapılara tarihi eser denilmesi mümkün değildir. Bu nedenle peribacalarını doğal güzellik olarak tanımlayabiliriz.
Evet, peribacaları tamamen doğal bir şekilde oluşmuştur. Milyonlarca yıl önce Kapadokya bölgesi sularla kaplıdır. Ancak bölgedeki yanardağlar aktifleşmiştir. Uzun yıllar boyunca aktif kalan bu dağlar nedeniyle bölgedeki sular kurumuştur. Yanardağların sönmesiyle birlikte oluşan yapılar ise; erozyon ve akarsular nedeniyle şekillenmiştir. Böylece dünyada nadir olarak görülen peribacaları Kapadokya’da oluşmuş olur.
